Dé pleitbezorger van ‘bedside medicine’

Dokter Abraham Verghese werd in de VS niet alleen beroemd als vooraanstaand hoogleraar en pleitbezorger van bedside medicine, maar ook als schrijver van vier bestsellers, zo staat te lezen in Arts en Auto.

‘Op mijn zevenendertigste was ik volwaardig hoogleraar, bij een wat mindere medische opleiding, zonder verder nog méér ambitie te hebben.’ Dit schreef Abraham Verghese in 1998, in zijn tweede boek met persoonlijke herinneringen. Zesentwintig jaar later is hij de auteur van vier bestsellers. Is hij hoogleraar aan Stanford University in Californië, een van Amerika’s meest prestigieuze universiteiten. En is hij de trotse ontvanger, in 2015, van een hoge culturele onderscheiding uit handen van president Barack Obama.

Die wat mindere medische opleiding, waar Verghese van 1991 tot 2002 doceerde en praktiseerde, was die van een universiteitsziekenhuis in El Paso in Texas, direct aan de Rio Grande en de grens met Mexico. Zijn route hiernaartoe ging over drie continenten. Verghese werd geboren in 1955 in Addis Abeba, de hoofdstad van Ethiopië, als zoon van een leraar en lerares natuurkunde die waren geïmmigreerd vanuit Kerala, een deelstaat in Zuidwest-India.

Die positie als aios vond hij in Johnson City in Tennessee, in het lokale universiteitsziekenhuis, als aankomend internist. Na twee jaar onderbreking in Boston, waar hij zich verder specialiseerde in infectieziekten, was hij in 1985 weer terug in Johnson City, nu als assistent professor. Zes jaar lang zou Verghese hier blijven, totdat hij in 1991 ineens zijn opgebouwde pensioenrechten verzilverde, zijn vaste baan opgaf en als arts ging werken in Iowa City.

‘Hoe zou het zijn’, schreef Verghese, ‘als ik een cardiothoracaal chirurg was, en drie miljoen per jaar verdiende? Als ik een radioloog was, dus iedere namiddag op de country club stond? Of een patholoog, die alleen maar naar afgenomen weefsel staart en nooit een complete patiënt ziet, of een oftalmoloog, die alleen maar in ogen geïnteresseerd is?’

Dat hij zelf al vroeg een andere keus maakte, voor een weinig lucratief specialisme (én voor relatief slecht betalende overheidsziekenhuizen), is iets waar hij geen spijt van heeft. Interne geneeskunde was, en is nog steeds, voor Abraham Verghese de heilige graal van het artsen­beroep. Financiële jaloezie voelt hij niet. Maar wat hem wél dwarszit, is hoe professioneel geïsoleerd, en met hoe weinig status en collegiaal respect, hij zijn vak moet uitoefenen, in een systeem dat procedures (verrichtingen) veel hoger waardeert dan diagnose en beschouwing, dat ‘dokters genereus beloont voor dóen, maar niet voor dénken’.

Zelf gelooft hij heilig in bedside medicine. In serieus persoonlijk contact met patiënten, als een Sherlock Holmes op zoek gaan naar wat er loos is, met inzet van alle zintuigen. Door te kijken, te voelen, vaak ook te ruiken; een grondig uitgevoerde physical is waar alles mee begint. Maar net zo belangrijk is luisteren: naar de history van een patiënt.

In 2007 maakte hij zijn tot nu toe laatste transfer, naar Stanford in Californië, als onder meer hoogleraar in The Theory and Practice of Medicine. Ook daar is hij tot aan de dag van vandaag een onverminderd pleitbezorger van bedside medicine, van geneeskunde als – deels letterlijk ook – hándwerk, zich er terdege van bewust dat hij zich hiermee blootstelde aan kritiek met als strekking dat zijn visie intussen was achterhaald door de voortuitgang in medische technologie.

Anno 2024 is Abraham Verghese zeker geen tegenstander van de toepassing van bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie bij het stellen van diagnoses. Maar hij blijft ook waarschuwen. Tegen het gevaar van, in zijn eigen woorden, de iPatient, die geen mens meer is van vlees en bloed met een eigen persoonlijkheid, maar alleen nog maar een verzameling data die je als arts niet bestudeert aan het bed, maar van achter een beeldscherm. En tegen een klakkeloos vertrouwen in elektronische patiëntendossiers, waar veel te vaak fouten en lacunes in zitten met mogelijk fatale gevolgen, en die geen substituut mogen zijn voor direct arts-patiënt­contact.

Meer lezen

https://www.artsenauto.nl/abraham-verghese-een-gedreven-arts-en-succesvol-schrijver/