Professor emeritus L. Van Gaal (UAntwerpen) en doctor L. Derdelinckx (Clinique St Luc, Bouge) hebben ons tijdens dit symposium
een zeer interessant portret geschetst van de nieuwste aanwinst in de antidiabeticaklasse GLP-1-receptoragonisten die in orale vorm beschikbaar is. Een primeur voor deze klasse!
“De behandeling van diabetes type 2 blijft een uitdaging voor de meeste zorgverleners omdat, ondanks een breed scala aan doeltreffende geneesmiddelen, te veel patiënten niet het gewenste therapeutische doel bereiken”, bracht prof. Van Gaal ons in herinnering in de inleiding. Terwijl het doel van de behandeling niet alleen is de bloedsuikerspiegel onder controle te houden maar ook vasculaire complicaties te voorkomen en de beheersing van cardiovasculaire risicofactoren te bevorderen, is er nog steeds sprake van een slechte therapietrouw bij de patiënten en een therapeutische inertie bij de artsen. Diabetes type 2 heeft namelijk de eigenschap in de loop der jaren te evolueren en het is vaak noodzakelijk de behandeling te intensiveren als deze doelen niet worden bereikt. Ter herinnering: het is momenteel aanbevolen om een GLP-1 RA toe te voegen indien de patiënt een atherosclerotisch risicoprofiel heeft en/of indien een verlaging van het lichaamsgewicht wordt nagestreefd.(1) Maar het gebruik daarvan wordt zeer vaak uitgesteld en het is de injecteerbare toedieningswijze die als belangrijkste argument daarvoor wordt aangevoerd. De komst op de markt van een geneesmiddel van deze klasse dat oraal kan worden toegediend, kan dus een bijzonder veelbelovend alternatief zijn.
Van injecteerbaar tot oraal
Semaglutide (Ozempic®) is een recente GLP-1 RA die wekelijks wordt toegediend via een subcutane injectie. De ontwikkeling van een orale vorm was een uitdaging, daar semaglutide na inname in de maag nauwelijks wordt geabsorbeerd, waardoor de serumspiegels te laag zijn om te kunnen werken. De nieuwe orale vorm van semaglutide, Rybelsus® genaamd, combineert daarom semaglutide met een absorptiebevorderaar. Het gaat om natrium-N-[8-(2-hydroxybenzoyl) amino]caprylaat of SNAC, dat semaglutide beschermt tegen proteolytische afbraak in de maag en de epitheliale absorptie ervan vergemakkelijkt op een concentratieafhankelijke wijze gedurende een betrekkelijk korte periode na inname.(2) Slechts ongeveer 1% semaglutide wordt daadwerkelijk geabsorbeerd, de rest wordt afgebroken in het spijsverteringskanaal. Het is dus van essentieel belang dat het absorptieproces niet wordt verstoord door de inname van voedsel of vloeistof. Daarom wordt aanbevolen het geneesmiddel eenmaal daags in te nemen op een lege maag met maximaal 120 ml water en 30 minuten vóór de inname van voedsel, drank of andere geneesmiddelen.(3)
Klinische proeven
De werkzaamheid en de veiligheid van oraal semaglutide (dosissen van 3, 7 en 14 mg) zijn bestudeerd in het PIONEER fase III-onderzoeksprogramma, dat 8 internationale en 2 Japanse proeven omvat. In elk onderzoek werd de behandeling gestart met de laagste dosis en om de 4 weken verhoogd om de spijsverteringstolerantie te bevorderen.
De resultaten tonen aan dat Rybelsus® bijdraagt tot een doeltreffende beheersing van de bloedsuikerspiegel en het gewicht vermindert bij DT2-patiënten. Het blijkt doeltreffender te zijn dan de gebruikelijke orale antidiabetica (OAD's) voor de beheersing van de bloedsuikerspiegel en gewichtsverlies.(4) Het verbetert bovendien het verzadigingsgevoel en vermindert het hongergevoel en de trek in vetrijk voedsel.(3)
Wat het cardiovasculaire aspect betreft, werd de veiligheid bestudeerd in het PIONEER 6-onderzoek dat dit aantoonde, maar de effecten op de vermindering van cardiovasculaire voorvallen bij DT2-patiënten met een hoog cardiovasculair risico die oraal semaglutide nemen, worden bestudeerd in het SOUL-onderzoek dat momenteel aan de gang is. Er dient echter aan herinnerd dat subcutaan semaglutide in het SUSTAIN-6-onderzoek een significante superioriteit ten opzichte van placebo heeft getoond inzake cardiovasculaire voorvallen.
Wat de tolerantie betreft, worden vooral effecten op de spijsvertering gemeld: misselijkheid, diarree, braken van lichte tot matige intensiteit en van korte duur.(5)
Rybelsus® wordt vergoed in het kader van een zorgtraject of buiten de Af-categorie, voor zover het HbA1c > 7,5% is ondanks een behandeling met metformine gedurende ten minste 3 maanden en de patiënt een BMI ≥ 30 kg/m2 heeft.
“Rybelsus® (oraal semaglutide) zal naar verwachting een betere beheersing van de bloedsuikerspiegel en een heilzaam gewichtsverlies opleveren bij een grote populatie van eerder behandelde DT2-patiënten”, besloot dr. Derdelinckx.
