Mensen worden optimistischer bij onzekerheid en angst

Een nieuw onderzoek, geleid door de Universiteit van Amsterdam (UvA), toont onomstotelijk aan dat mensen optimistischer worden naarmate ze meer onzekerheid en angst ervaren. Zelfs tot het punt waarop dit noodzakelijke actie in de weg kan staan. De resultaten van het onderzoek zijn nu gepubliceerd in het tijdschrift American Economic Review.

‘Mensen zijn niet alleen maar waarheidszoekers’, stelt Joël van der Weele, hoogleraar Economische Psychologie aan de UvA. ‘Ook wat we als prettig en geruststellend ervaren beïnvloedt onze overtuigingen. Denk aan geloof in een hiernamaals of optimisme over gezondheidsresultaten.’ Samen met hoogleraar Neuroeconomics Jan Engelmann en een internationaal team zocht Van der Weele antwoord op de vraag of mensen wensdenken om zich minder zorgen te maken over de toekomst. ‘Tot nu toe was wensdenken voornamelijk in relatie tot een positief toekomstbeeld onderzocht, zoals het winnen van een loterij, en was hier geen duidelijk bewijs voor gevonden,’ legt Engelmann uit. ‘Wij keken ook hoe negatieve scenario’s tot een (te) rooskleurig toekomstbeeld leiden.’

De auteurs erkennen dat wensdenken nuttig kan zijn, omdat het ons helpt om te gaan met angst en onzekerheid over toekomstige gebeurtenissen. Ze maken zich wel zorgen over situaties waarin te veel optimisme mensen ervan weerhoudt noodzakelijke actie te nemen. ‘Mensen kunnen te hoopvol worden als dingen onzeker zijn. We zien dit gebeuren bij klimaatverandering, wanneer financiële markten fluctueren, en zelfs in persoonlijke gezondheidssituaties wanneer mensen medische hulp vermijden omdat ze denken dat alles wel goed komt.’

Volgens de onderzoekers toont hun studie dat het verminderen van negatieve emoties als angst en onzekerheid te veel optimisme kan bestrijden, maar moeten we nog wel beter weten wanneer wensdenken helpt en wanneer niet.

Meer lezen

https://www.uva.nl/content/nieuws/persberichten/2024/03/angst-drijft-wensdenken.html?origin=C7qo0vSuQiCeMfPYaosIew