De dagelijkse medische actualiteit voor Belgische artsen en apothekers.
“Vandaag spenderen we naar schatting 20 procent van het budget voor gezondheidszorg aan ondoelmatige zorg”, zo zegt dr. Marc Noppen, CEO UZ Brussel in Knack. “Daaronder vallen heel wat prestaties waarvan ondertussen uit vergelijkend onderzoek is gebleken dat ze vaak niet nuttig zijn, of dat daar toch geen bewijs voor is, zoals sommige meniscusingrepen en en operaties aan de lage rug”, zegt Noppen.
Dat Belgische artsen nog altijd erg veel onderzoeken voorschrijven en ingrepen uitvoeren, komt in de eerste plaats doordat ze per prestatie worden betaald. Zo zit het systeem nu eenmaal in elkaar, zegt Noppen. “Hoe meer ingrepen of onderzoeken je doet, hoe meer geld je verdient. Als ziekenhuis worden we dus niet betaald om de best mogelijke geneeskunde te bieden, maar vooral om volumes te draaien”, aldus dr. Noppen “In ons geval is dat goed voor ongeveer 96 procent van het budget. Als wij het vooropgestelde aantal technische prestaties niet halen, hebben we een groot probleem. Ons ziekenhuis is een groot bedrijf waar bijna 4000 mensen werken. Wij moeten dus wel meedraaien in het rad om ervoor te zorgen dat de rekening aan het eind van de rit klopt”, aldus de arts in Knack.
Hooggeachte,
Die 20 % is een gegeven uit de medische literatuur zoals berekend door Amerikaanse mutualiteiten.
Geënt op de Belgische situatie met uitgaven aan prestaties door artsen a rato van 23 miljard Euro per jaar een mogelijke besparing van 2 tot 4 miljard Euro per jaar.
Dr Noppen stelt terecht dat financiering volgens prestatie daaraan ten grondslag ligt. Hij stelt bovendien : het is noodwendig.
Onderliggend kan gesteld dat er een liberalisme eraan ten grondslag ligt die verspilling aanwakkert.
In m'n boek over verkwisting in de gezondheidszorg ga ik dieper in op de motivantia en de "neveneffecten" die dit systeem hebben. De fundamentele kritiek is dat er uiteindelijk naast de patiënt gekeken wordt, en van daaruit toch motivatie om het systeem zelf aan te kaarten.
Ik doe dan ook een aantal voorstellen om "de koe bij de horens te vatten". Het conservatisme binnen de sector kennende zal dat niet makkelijk zijn. Er zijn echter wel uitwegen.
Het mag wel eens stoppen met de artsen globaal af te schilderen als geldwolven. Wij zijn niet opgeleid om geld te verdienen, we zijn opgeleid om trachten mensen zo goed als mogelijk te helpen met hun gezondheidsproblemen. Niets is zo frustrerend als een patiënt die na een ingreep zich niet beter voelt. Zijn er excessen? Ja die zijn er, die zijn gekend, pak dus deze aan. Vanuit ons ziekenhuis is er nog nooit druk geweest om meer te presteren, integendeel, hoe hoger je inkomsten, hoe meer je moet afdragen, dus ook niet interessant.
Ik denk dat ik in de naam van de overgrote meerderheid van de artsen mag stellen dat een behandeling pas zal voorgeteld worden als de arts ervan overtuigd is dat de patiënt hier effectief beter van wordt. Hierbij worden recente wetenschappelijk gefundeerde bevindingen gevolgd. Zo zie ik in ons ziekenhuis dat arthroscopies al veel minder snel worden uitgevoerd wetende dat deze in greep sneller tot artrose leidt. Idem dito voor rugoperaties. Dus ongenuanceerde uitspraken dat betaling per prestatie pervers is zijn van de pot gerukt. Tot wat een vast inkomen leidt, zien we in de universitaire ziekenhuizen: het ritme ligt er veel lager, veel minder ingrepen per dag dus kostenefficiënt kan je dit bezwaarlijk noemen. In België vertoeft de patiënt in een luxe positie: in het geval van gezondheidsproblemen kan hij zeer snel bij een arts terecht. Sowieso hangt daar een prijskaartje aan. Met loon naar werken is niets verkeerd. Is het actuele systeem dan ideaal? Natuurlijk niet. Aan de discrepantie tussen inkomsten van artsen die even hard werken dient wel degelijk iets te gebeuren. Maar laat ons niet het kind met het badwater weggooien.