3D-printen in de gastro-enterologie: een hefboom van klinische innovatie

3D-printen, een technologie die is ontwikkeld in de jaren tachtig, maakt voorwerpen door lagen van materialen op elkaar te leggen uitgaande van een digitaal model. In de geneeskunde is 3D-printen eerst gebruikt om prothesen, orthopedische implantaten en chirurgische instrumenten te ontwikkelen. Pas daarna heeft 3D-printen de oversteek gemaakt naar de gastro-enterologie.

De belangrijkste toepassingen zijn de vorming van anatomische modellen (voorbereiding van complexe ingrepen op de lever, het colon of de slokdarm), simulatie van endoscopische opleiding en ontwikkeling van experimentele prothesen zoals slokdarm- of galwegstents. Die worden op maat gemaakt volgens de anatomie van de patiënt, zouden de kosten kunnen verlagen en zouden de therapeutische precisie kunnen verhogen. Er is echter nog geen enkele prothese goedgekeurd voor commercialisering op grond van klinische studies.

3D-printen kan ook nuttig zijn in het kader van weefselbio-engineering, bv. via gebruik van biocompatibele hydrogels om modellen van menselijke darm te cultiveren of de galwegen te regenereren. Te oordelen naar recente vooruitgang inzake bioprinting van de lever zal het in de toekomst allicht mogelijk worden op vraag geprinte organen over te planten.

De technologie heeft een enorm potentieel, maar staat nog voor grote uitdagingen: standaardisering van de procedés, regelgeving en beveiliging van de implanteerbare materialen. De FDA is richtlijnen aan het opstellen om de kwaliteit en de veiligheid van die medische hulpmiddelen te verzekeren.

Op termijn zou 3D-printen in de gastro-enterologie kunnen uitmonden in gepersonaliseerde, betaalbare medische hulpmiddelen die op grote schaal kunnen worden ingezet, wat de democratisering van de zorg ten goede zal komen.