"Luchtvervuiling moet op overlijdensaktes vermeld worden"

Luchtvervuiling wordt vaak gezien als een modern probleem, maar al in de Romeinse tijd begreep men dat vervuilde lucht de menselijke gezondheid beïnvloedt. In 61 na Christus schreef Seneca over Rome: "Niet eerder had ik de drukkende atmosfeer van de stad en de stank van rokende fornuizen achter me gelaten ... dan merkte ik de verandering in mijn conditie." In 535 na Christus verklaarde keizer Justinianus dat schone lucht een recht was van alle mensen: "Door de wet van de natuur zijn deze dingen gemeenschappelijk voor de mensheid - de lucht, stromend water, de zee." Maar het duurde tot juli 2022 voordat de Verenigde Naties de toegang tot een schoon en gezond milieu tot een universeel mensenrecht verklaarden. In het Verenigd Koninkrijk is de Clean Air (Human Rights) Bill, ook bekend als Ella's Law, een wetsvoorstel voor privéleden dat het recht op schone lucht wettelijk zou vastleggen. Op het moment van schrijven wacht het wetsvoorstel op zijn tweede lezing in het Lagerhuis.

Een overvloed aan mechanistische en epidemiologische gegevens legt een verband tussen luchtvervuiling en aandoeningen in ons hele leven: intra-uteriene groeiachterstand, zwangerschapsverlies, ontwikkelingsstoornissen, astma, diabetes, ischemische hartaandoeningen, dementie, beroertes en longkanker.5 De Lancet Commission on pollution and health6 schat dat meer dan 6,5 miljoen sterfgevallen per jaar wereldwijd toe te schrijven zijn aan luchtvervuiling. Dit aantal neemt toe door het stijgende gebruik van fossiele brandstoffen. Er bestaat geen veilig niveau van luchtvervuiling en blootstelling is vaak levenslang. Zoals bij zoveel onrechtvaardigheden op het gebied van gezondheid, dragen degenen die het meest getroffen zijn het minst bij aan het probleem.

Overlijdensakten dienen meerdere doelen: ze leggen de doodsoorzaak uit aan de familie, stellen hen in staat om het overlijden te registreren en zijn een openbaar document dat toegankelijk is voor onderzoekers, advocaten en nationale instanties. Het is belangrijk dat een belangrijke bron van vermijdbare sterfte in onze nationale statistieken wordt opgenomen, omdat dit de besluitvorming ondersteunt. Overlijdenscertificaten zijn een belangrijke manier om gegevens over de doodsoorzaak te verzamelen. Een sterfgeval is vaak het gevolg van meerdere korte- en langetermijnoorzaken, dus het opstellen van een overlijdensverklaring is afhankelijk van het klinisch oordeel van de arts. De overheid geeft advies over het opnemen van roken, alcohol en beroepsmatige blootstelling, maar niet over wanneer luchtvervuiling moet worden opgenomen.

Gezien deze leemte heeft een groep medische professionals (leden van Greener Practice, waaronder de auteurs en gezondheidswerkers in het Respiratory Greener Practice Network) lijkschouwers in het hele land aangeschreven om advies te vragen over wanneer het gepast zou zijn om luchtvervuiling op te nemen in overlijdensakten. Er werd een grote verscheidenheid aan antwoorden ontvangen. Het is verontrustend dat de lijkschouwers niet op de hoogte zijn van de hoge niveaus van lokale luchtvervuiling en de gezondheidseffecten daarvan, en niet weten dat de meeste gebieden in het Verenigd Koninkrijk de WHO limieten overschrijden. Een gemeenschappelijk thema in de reacties was dat "een sterfgeval veroorzaakt door of bijgedragen aan luchtvervuiling niet zou voldoen aan de eis dat het te wijten was aan natuurlijke oorzaken", aangezien het niet voorkomt op de lijst van natuurlijke doodsoorzaken die wordt voorgeschreven door het Royal College of Pathologists (RCPath). Lijkschouwers zouden daarom verplicht zijn om een onderzoek in te stellen. Het is onlogisch dat overlijden door blootstelling aan tabaksrook als een "natuurlijke oorzaak" wordt beschouwd, terwijl overlijden door blootstelling aan rook van fossiele brandstoffen dat niet is. Roken en luchtvervuiling zijn beide oorzaken van een onnatuurlijke dood die op dezelfde manier moeten worden behandeld in overlijdensakten.

Meer lezen

https://www.bmj.com/content/383/bmj.p2162