De dagelijkse medische actualiteit voor Belgische artsen en apothekers.
Eenzaamheid is een belangrijke determinant van de volksgezondheid. Volgens de WGO heeft eenzaamheid even grote invloed op de morbiditeit en de mortaliteit als, zo niet een grotere invloed dan de klassieke risicofactoren zoals roken en onvoldoende lichaamsbeweging. Tegen die achtergrond wordt alsmaar meer onderzoek verricht naar de invloed van de bebouwde omgeving op de sociale en psychologische dynamiek. Centrale hypothese: een andere configuratie van steden die bevorderlijk is voor sociale interacties, zou een cruciale rol kunnen spelen bij de preventie van stoornissen als gevolg van isolatie.
Architecten, stedenbouwkundigen en vorsers gaan uit van empirische gegevens om concepten uit te werken die sociale relaties bevorderen. Er zijn al verschillende strategieën ontwikkeld die de kansen op spontane of significante interacties verhogen zowel in privéwoningen als in openbare ruimtes. Belangrijke elementen zijn de toegankelijkheid (bv. open voor iedereen), de activering (bv. veel restaurants en winkels) en de natuur (bv. woningen gemaakt van bakstenen van natuurlijke klei en steen bedekt met klimplanten). Dat moet de mensen het gevoel geven ergens bij te horen en moet hun psychische veerkracht versterken. Die ruimtes werken spontane, vaak korte, maar significante interacties in de hand, wat het mentale welzijn verhoogt.
In meerdere verkennende projecten in Noord-Amerika zijn een lagere incidentie van depressieve symptomen en betere sociale banden vastgesteld na gerichte ingrepen: inrichting van gemeenschappelijke ruimtes, vloeiende overgang tussen privé en publieke ruimte, inplanting van natuurlijke elementen en programmering van collectieve activiteiten. Dat blijkt heilzame effecten te hebben zowel op individueel niveau als op de gemeenschap.
Dat vergt evenwel een betere coördinatie tussen de verschillende sectoren, beleidsvoerders, gezondheidswerkers, stedenbouwkundigen en huisvestingsmaatschappijen. De complexe regelgeving en de versnippering van de verantwoordelijkheden bemoeilijken echter een systematische integratie van de geestelijke gezondheid in het stedenbouwkundige beleid. De auteurs hameren op het belang van longitudinaal, vergelijkend onderzoek om meer wetenschappelijk onderbouwde informatie te verkrijgen en om modellen op te stellen die de sociale cohesie bevorderen.
In steden als New York, Barcelona en Seoel pakt het stedenbouwkundige beleid ook eenzaamheid aan via sociale infrastructuren, gemeenschappelijke woningen en activering van de publieke ruimtes. Die initiatieven schetsen de contouren van een nieuwe generatie van steden, die het sociale weefsel beschouwt als zeer belangrijk voor de gezondheid.
Hier klikken om er meer over te vernemen.
