Laaggedoseerde radiotherapie verlicht artrose

In een Koreaanse gerandomiseerde studie bij 114 patiënten met knieartrose verbeterde radiotherapie met 3 Gy verdeeld over zes fracties de pijn en het lichamelijke functioneren significant. Na vier maanden rapporteerde 70% van de patiënten die radiotherapie hadden gekregen, een duidelijke verbetering (pijn, functie, algemene toestand) versus 42% van de patiënten van de placebogroep. Een zeer lage dosis (0,3 Gy) bleek geen enkel effect te hebben.

In een studie uitgevoerd in de Verenigde Staten bij 103 patiënten met artrose van de handen, de knieën of andere gewrichten meldde 84% van de proefpersonen een vermindering van de pijn, ongeacht het aangetaste gewricht, het geslacht en het gewicht.

In Europa wordt radiotherapie al gebruikt bij de behandeling van gewrichtspijn, hoewel er maar weinig bewijs van werkzaamheid in gerandomiseerde studies is geleverd. De nieuwe studie treedt dus het klinische nut ervan bij.

De doses die worden gebruikt bij artrose (3 Gy), zijn veel lager dan de doses die bij kanker worden toegediend (45-60 Gy) en de behandelde gewrichten bevinden zich ver van de vitale organen, waardoor er weinig risico op bijwerkingen is.

In een Duitse studie uitgevoerd bij 4600 oudere patiënten die tussen 1994 en 2010 werden behandeld en gedurende lange tijd werden gevolgd, zijn slechts drie gevallen van een vaste tumor geregistreerd die mogelijk toe te schrijven waren aan de behandeling (waaronder twee gevallen van basalecelcarcinoom). Wel is een iets hogere incidentie van hematologische kanker waargenomen bij bestraling van zones dicht bij het beenmerg (schouders, romp). Voorzichtigheid blijft dus geboden.

Laaggedoseerde radiotherapie zou dus een veelbelovend therapeutisch alternatief kunnen zijn voor oudere patiënten met artrose. In de meeste indicaties is het risico op complicaties nagenoeg verwaarloosbaar.