Verouderen en stem: als emoties moeilijker te horen zijn

In een studie, die is verschenen in de Journal of Speech, Language, and Hearing Research, hebben de vorsers 30 jongvolwassenen van 18-35 jaar vergeleken met 30 ouderen van 63 jaar of ouder, die allemaal gezond waren. Aan de proefpersonen werd gevraagd zes emoties die enkel werden overgedragen via affectieve prosodie (aangename verrassing, vreugde, verwondering, woede, droefheid en angst), te herkennen uitgaande van korte zinnen.

De jongvolwassenen hebben de emoties in 90% van de gevallen juist herkend tegen 79% van de ouderen. Het verschil lag vooral in twee emoties die gepaard gaan met weinig fysiologische activering, namelijk verwondering en droefheid. Die werden minder goed herkend door de oudere proefpersonen. Belangrijk is dat bij aanvullende tests geen cognitieve uitvalsverschijnselen, geen verschil in het associëren van geschreven woorden met aangename of onaangename emoties en geen problemen bij het onderscheiden van de hoogte, de intensiteit en de duur van de geluiden zijn vastgesteld.

Volgens de auteurs gaat het veeleer om een verarming van het “prosodische lexicon”. Bij het verouderen zou het moeilijker worden het intonatieschema dat je hoort, te koppelen aan de in het geheugen opgeslagen modellen van emotionele intonatie.

Dat is dus eigenlijk normaal bij het verouderen, maar kan toch veel zwaardere gevolgen hebben bij mensen met een neurodegeneratieve aandoening zoals de ziekte van Parkinson of na een cerebrovasculair accident van de rechterhemisfeer. Patiënten die vocale emoties niet begrijpen, kunnen sociaal geïsoleerd geraken.

Die studie kan helpen bij het uitwerken van een revalidatie die specifiek gericht is op de perceptie van emoties via de stem.