Achtergestelde buurt, dubbel zo hoog risico op vroegtijdig overlijden

Het vernieuwende van deze “Belgische Index van Meervoudige Deprivatie” is dat hij verschillende aspecten van deprivatie samenbrengt en zo een veel duidelijker zicht geeft op de globale toestand in elke buurt. Hiermee komt een robuust instrument beschikbaar voor de strijd tegen gezondheidsongelijkheid.

Deprivatie verwijst naar het tekort of het ontbreken van iets dat essentieel is voor een gezonde en normale ontwikkeling en functioneren. Deprivatie kent vele gezichten. Materieel uit het zich bijvoorbeeld in een tekort aan bepaalde goederen, diensten, middelen, of een gemis in de leefomgeving. Het kan ook op sociaal vlak zijn, met bijvoorbeeld een gebrek aan sociale interactie en verbinding met anderen, of de gevolgen van het (niet) horen bij een bepaalde groep in de samenleving. Deprivatie slaat dus op het tekort aan iets dat essentieel is voor het menselijk welzijn.

Onderwijs, beroep en inkomen worden vaak gebruikt als indicatoren om sociaaleconomische deprivatie te meten. Ze zijn gemakkelijk te meten, maar daardoor hebben ze ook een aantal beperkingen. Zo bieden ze een eerder beperkt perspectief, terwijl sociaaleconomische deprivatie juist een complex samenspel van verschillende aspecten is. Onderzoekers van Sciensano en UCLouvain ontwikkelden daarvoor met de Belgische Index van Meervoudige Deprivatie (BIMD) een oplossing.

“De BIMD combineert via een specifieke wetenschappelijke methode de 6 belangrijkste domeinen van deprivatie: onderwijs, werkgelegenheid, inkomen, huisvesting, criminaliteit en gezondheid”, zegt Martina Otavova, demograaf aan de UCLouvain. “We meten de toestand in elk domein op basis van indicatoren die verwijzen naar onvervulde materiële en sociale behoeften. Daarvoor gebruiken we enkel bronnen met gegevens over de volledige bevolking, zoals de Belgische volkstelling, zodat we voor elke plaats in ons land de toestand kunnen tonen.”

Concreet wordt voor elke statistische sector, het kleinste bestuurlijke niveau in België, een BIMD-score berekend. Nadien worden de statistische sectoren gerangschikt van meest tot minst achtergesteld. De BIMD is met andere woorden een relatieve maatstaf voor deprivatie. ”Onze resultaten laten zien dat in 2011, het meest recente jaar waarvoor de BIMD kon worden berekend, de gemeenten Sint-Joost-Ten-Node, Charleroi en Colfontaine het hoogste percentage achtergestelde gebieden hadden”, vervolgt Otavova. “Daarentegen stonden de gemeenten Holsbeek, Hove en Aartselaar bovenaan de lijst als minst achtergestelde Belgische gemeenten.”

Meer lezen

https://www.sciensano.be/nl/pershoek/nieuw-meetinstrument-sciensano-en-uclouvain-toont-aan-wie-een-achtergestelde-buurt-woont-heeft