De dagelijkse medische actualiteit voor Belgische artsen en apothekers.
In de Journal of Clinical Psychiatry is een analytisch overzichtsartikel gepubliceerd dat getuigt van een falen van de geneesmiddelenbewaking: finasteride, dat wordt voorgeschreven bij kaalhoofdigheid, kan een ernstige depressie en zelfmoordgedrag veroorzaken, iets wat meer dan twintig jaar lang niet is opgemerkt.
Finasteride, een 5α-reductaseremmeer, die sinds 1997 is goedgekeurd voor de behandeling van alopecia androgenetica, is lange tijd beschouwd geweest als een zuiver esthetisch, ongevaarlijk geneesmiddel. Volgens een analyse van prof. Mayer Brezis zijn er echter aanwijzingen dat finasteride ernstige neuropsychiatrische afwijkingen kan veroorzaken zoals depressie, angst en zelfmoordgedrag en dat die soms aanhouden na stopzetting van de behandeling.
In het begin van de jaren tweeduizend hebben meerdere studies gevallen van depressieve symptomen gerapporteerd na inname van finasteride. Tussen 2017 en 2023 hebben acht onafhankelijke analyses van de gegevens van geneesmiddelenbewaking en nationale gezondheidsdossiers het hogere risico op depressie en zelfmoordgedrag bevestigd. De waarschijnlijkheid dat die concordante bevindingen toe te schrijven zijn aan het toeval, wordt geraamd op minder dan 0,4%.
De mogelijke onderliggende mechanismen verhogen de waarschijnlijkheid van die correlatie. Finasteride blokkeert de omzetting van testosteron en vermindert zo de productie van neurosteroïden zoals allopregnanolon, die essentieel zijn bij het regelen van de gemoedsstemming en het beschermen van de neuronen. Dat zou kunnen verklaren waarom de stoornissen bij een aantal patiënten aanhouden na stopzetting van de behandeling.
Het rapport merkt een frappant verschil op in het aantal verwachte gevallen en het aantal geregistreerde gevallen. Bij de naar schatting 4,6 miljoen gebruikers voor 2010 heeft de FDA maar 18 gevallen van zelfdoding geregistreerd. Volgens de epidemiologische gegevens hadden het er dat 6000 tot 13 000 moeten zijn. Die onderrapportering en een zekere inertie zouden ertoe hebben geleid dat het minstens tien jaar heeft geduurd voor dat risico is opgemerkt.
Volgens prof. Brezis is de risico-batenverhouding van finasteride in een cosmetische indicatie nu ongunstig. Hij pleit ervoor het gebruik van finasteride bij de behandeling van kaalhoofdigheid tijdelijk op te schorten in afwachting van nieuwe gegevens over de veiligheid, en de verplichtingen inzake geneesmiddelenbewaking te herzien. Telkens als een geneesmiddel wordt goedgekeurd, zou de fabrikant er contractueel toe moeten worden verplicht post-marketinganalyses uit te voeren.
Hier klikken om er meer over te vernemen.
