De dagelijkse medische actualiteit voor Belgische artsen en apothekers.
Gaslighting is een vorm van psychologische manipulatie die iemand ertoe brengt te twijfelen aan zijn eigen perceptie van de werkelijkheid. Volgens een nieuw theoretisch model van vorsers van de McGill University en de Universiteit van Toronto zou gaslighting kunnen worden gezien als een leerproces.
Willis Klein, doctorandus psychologie aan de McGill University, heeft zijn studie gepubliceerd in Personality and Social Psychology Review. Hij stelt voor gaslighting te analyseren via het prisma van “prediction error minimization” (PEM), een mechanisme dat beschrijft hoe de hersenen hun verwachtingen voortdurend aanpassen volgens de signalen die ze krijgen uit de omgeving.
“Als je vertrouwen hebt in iemand, verwacht je dat diens gedrag voorspelbaar is. Een gaslighter neemt echter een verrassend gedrag aan en grijpt dat aan om iemand ertoe te brengen zijn eigen perceptie in vraag te stellen”, aldus dr. Klein. Door dat schema te herhalen, installeert de auteur van de manipulatie een gevoel van “epistemische incompetentie” bij die persoon, die dus de indruk krijgt dat hij de werkelijkheid niet meer correct kan inschatten.
Volgens de auteurs bewijst het model ook het belang van de rol van anderen in de constructie van onze identiteit en onze verhouding tot de werkelijkheid. Daarom kan volgens de auteurs eender wie die vertrouwen heeft in de verkeerde persoon, het slachtoffer worden van gaslighting.
Verder onderzoek is wenselijk om na te gaan welke factoren de vatbaarheid voor gaslighting verhogen, bijv. de hechtingsstijl of een voorgeschiedenis van trauma, teneinde een beter inzicht te krijgen in de onderliggende mechanismen en mensen die het slachtoffer zijn van gaslighting, beter te kunnen ondersteunen.
Hier klikken om er meer over te vernemen.
