De dagelijkse medische actualiteit voor Belgische artsen en apothekers.
“Het gebruik van voornamen in ziekenhuizen is nefast voor de zorg”, zo zegt dr. Eleanor R. Menzin, Boston Children’s Hospital, in de JAMA.
“Ergens in de afgelopen 20 jaar is het ziekenhuispersoneel gestopt met het gebruik van achternamen. Ik vermoed dat de motivatie hiervoor voortkomt uit goede bedoelingen: het verkleinen van het machtsverschil tussen artsen en ander personeel of patiënten.
Namen zijn onze unieke identificatiemiddelen. Als we voor- en achternamen gebruiken , bevorderen we duidelijke communicatie; mensen weten wat onze kwalificaties zijn en hoe ze ons kunnen opsporen. Als we alleen voornamen gebruiken, voelt dat misschien vriendelijk aan, maar het is ook troebel.
In de pediatrie hebben sommige jonge artsen de middenweg gekozen en stellen zich bijvoorbeeld voor als dr. Liz. Nee, bedankt. Tenzij je een balletlerares bent of een ongehuwde vrouw in de jaren 20, moet je geen aanhef met een voornaam gebruiken. Voor jonge kinderen is het onderscheid tussen Dr. Voornaam en Dr. Achternaam triviaal. Voor tieners is het gewoon neerbuigend. Voor ouders is het verwarrend. Hoe kom je weer in contact met dokter Liz als je haar achternaam niet weet?
Het gebruik van voornamen voor artsen is niet alleen verwarrend, maar ondermijnt ook het professionalisme van vrouwen en andere personen uit ondervertegenwoordigde minderheidsgroepen. Wanneer vrouwelijke artsen worden ontdaan van uiterlijke kenmerken zoals hun titel of kleding, wordt het voor hen nog moeilijker om als arts te worden herkend.
Zoals veel artsen ben ik, toen de covid-19 pandemie begon, een schort gaan dragen in plaats van gewone kleding. Opeens merkte ik hoe snel het aantal verzoeken van niet-artsen aan mij toenam. Het leek niet uit te maken dat op mijn sleutelkoord in grote letters Dr. Menzin stond of dat ik op mijn 3 afzonderlijke identificatiekaarten als arts werd aangeduid. Gekleed in scrubs werd mij nog vaker gevraagd om glazen water of kopjes koffie te brengen.
Het seksisme is nog steeds zo aanwezig dat zelfs wanneer alle gegevens erop wijzen dat de vrouw een arts is en de man niet, veel patiënten nog steeds aannemen dat de man de arts is en de vrouw niet. Ik heb mijn titel verdiend tijdens mijn medische opleiding en eigen gemaakt door mijn eigen bloed, zweet en tranen.
Een voornaam gebruiken lost de ongelijkheid niet op. Als ik het machtsverschil tussen mij en mijn patiënten wil aanpakken (en dat wil ik heel graag), dan moet ik dat doen door hun medische opties uit te leggen en hen te betrekken bij gezamenlijke besluitvorming.
Proberen de autoriteit te verzachten door voornamen te gebruiken ondermijnt de deskundigheid. In een wereld waar veel mensen op grond van hun impliciete vooroordeel al concluderen dat ik geen arts ben, is het laatste wat ik nodig heb, dat vooroordeel te versterken door mijn titel te schrappen.”
Meer lezen
Heel erg groot gelijk. Daarenboven is dit meer en meer een algemeen maatschappelijk aanwezig fenomeen, met ook buiten het artsenberoep en zelfs buiten professionele omstandigheden, een complete vervaging van de aard van relaties. Wie zijn vrienden, wie zijn kennissen, wie zijn werkrelaties, wie zijn de chefs, .... Iemand die in een gezelschap of op een werkvloer voor het eerst binnenkomt, heeft 4 keer meer tijd nodig om de juiste relaties en posities van de verschillende personen in het gezelschap, op deze werkvloer uit te zoeken dan vroeger, een proces dat veel energie vraagt en genante, zoniet vernederende misverstanden kan doen rijzen, en dit in de eerste plaats voor vrouwen in leidinggevende posities.
Hiermee pleit ik zeker niet voor het opnieuw invoeren van zeer hiërarchische afscheidingen tussen mensen, maar wat meer duidelijkheid is zeker welkom, en het zou een stuk van de hypocrisie uit zgn. 'ge zijt mijn vriend' verhoudingen weghalen, want als puntje bij paaltje komt gaat "Jan" of "Marie", de chef, zich niet generen om "Lowie"'s of "Daisy"'s bonus achterwege te laten bij onvoldoende prestaties. Als er dan geen pseudo-vriendschapshouding, maar het gevoel van een normale werkrelatie bestaat, genereert dat veel minder teleurstelling en agressiviteit. En zeker in de geneeskunde heeft de patiënt het echt niet nodig en is het, ook in opleidingen, waar het heel sterk wordt gepusht, een compleet fout gepercipieerd idee dat de patiënt het gevoel zou moeten hebben dat de arts zijn/haar vriend is. Integendeel, een goede vertrouwensrelatie, gesteund op uitleg en delen van kennis, vraagt zelfs enige hiërarchie, en dit om het juiste evenwicht tussen betrokkenheid, vertrouwen én objective zorgrelatie te creëren, en dit in beide richtingen.
Het meest perverse van deze voornamen"cultuur" is de denigrerende manier waarop deze wordt gebruikt in de ouderenzorg, waar Jeanninneke of Franske toch effe haar/zijn poepeke moet opheffen" om de steek onder haar/hem in te krijgen, en het respect voor wie die dame/heer ooit geweest zijn, helemaal verdwijnt.
Heel erg groot gelijk. Daarenboven is dit meer en meer een algemeen maatschappelijk aanwezig fenomeen, met ook buiten het artsenberoep en zelfs buiten professionele omstandigheden, een complete vervaging van de aard van relaties. Wie zijn vrienden, wie zijn kennissen, wie zijn werkrelaties, wie zijn de chefs, .... Iemand die in een gezelschap of op een werkvloer voor het eerst binnenkomt, heeft 4 keer meer tijd nodig om de juiste relaties en posities van de verschillende personen in het gezelschap, op deze werkvloer uit te zoeken dan vroeger, een proces dat veel energie vraagt en genante, zoniet vernederende misverstanden kan doen rijzen, en dit in de eerste plaats voor vrouwen in leidinggevende posities.
Hiermee pleit ik zeker niet voor het opnieuw invoeren van zeer hiërarchische afscheidingen tussen mensen, maar wat meer duidelijkheid is zeker welkom, en het zou een stuk van de hypocrisie uit zgn. 'ge zijt mijn vriend' verhoudingen weghalen, want als puntje bij paaltje komt gaat "Jan" of "Marie", de chef, zich niet generen om "Lowie"'s of "Daisy"'s bonus achterwege te laten bij onvoldoende prestaties. Als er dan geen pseudo-vriendschapshouding, maar het gevoel van een normale, gestructureerde werkrelatie bestaat, genereert dat veel minder teleurstelling en agressiviteit. En zeker in de geneeskunde heeft de patiënt het echt niet nodig en is het, ook in opleidingen, waar het heel sterk wordt gepusht, een compleet fout gepercipieerd idee dat de patiënt het gevoel zou moeten hebben dat de arts zijn/haar vriend is. Integendeel, een goede vertrouwensrelatie, gesteund op uitleg en delen van kennis, vraagt zelfs enige hiërarchie, en dit om het juiste evenwicht tussen betrokkenheid, vertrouwen én objective zorgrelatie te creëren, en dit in beide richtingen.
Het meest perverse van deze voornamen"cultuur" is de denigrerende manier waarop deze wordt gebruikt in de ouderenzorg, waar Jeanninneke of Franske toch effe haar/zijn poepeke moet opheffen" om de steek onder haar/hem in te krijgen, en het respect voor wie die dame/heer ooit geweest zijn, helemaal verdwijnt.