De dagelijkse medische actualiteit voor Belgische artsen en apothekers.
Slutshaming, gedrag waarbij iemand anderen bekritiseert, vernedert of belachelijk maakt vanwege bijvoorbeeld seksualiteit , gedrag of kledingkeuze, is een alomaanwezige vorm van kritiek, die de seksuele autonomie en de vrijheid van vrouwen beperkt, volgens een studie uitgevoerd door professor Elisabeth Mercier van de Université Laval. Voor haar studie is ze uitgegaan van semigestuurde gesprekken met vrouwen van 21 tot 47 jaar en getuigenissen in de media en de wetenschappelijke literatuur. Ze heeft “banale” vormen van dat fenomeen onderzocht, die vaak weinig zichtbaar zijn, maar sterk verankerd zijn in het dagelijkse leven.
Een kritiek die begint in de familie
Een van de frappantste resultaten is dat het vaak de familie is die kritiek geeft, vooral de moeder, grootmoeders en tantes. Zogezegd om ze te beschermen, geven die vrouwen hun dochters een schaamtegevoel uit hoofde van hun uitzicht of kledingkeuze. “Dat beschermt de meisjes niet, maar beperkt hun vrijheid en verstrekt de misvatting dat de verantwoordelijkheid voor seksueel geweld bij het slachtoffer zou liggen”, onderstreept prof. Mercier. Dat gedrag bestendigt een dubbele standaard: meisjes krijgen meer kritiek en restricties opgelegd dan hun broers, die een grotere vrijheid krijgen.
De mannelijke blik en verhoogde waakzaamheid
Jongere meisjes hebben nog een andere vorm van slutshaming aangegeven: de mannelijke blik. Ze beschrijven ongewenste seksuele aandacht, die als vernederend of intrusief wordt ervaren en waardoor ze voortdurend op hun hoede zijn. “Ze passen hun outfit of hun verplaatsingen aan om die blikken te vermijden”, legt de onderzoekster. “Ze dragen bijvoorbeeld een ruimer hemd om zich symbolisch te beschermen.”
Zo ontstaat een paradox: vrouwen worden aangespoord aantrekkelijk te zijn, maar zonder een wazige lijn tussen aantrekkingskracht en provocatie te overschrijden. Die sociale norm, waarover nagenoeg niet te onderhandelen valt, weerspiegelt tegenstrijdige verwachtingen en weegt op het zelfbeeld. Om slutshaming tegen te gaan, pleit Elisabeth Mercier voor een seksuele opvoeding die de ongelijkheid tussen de geslachten en stereotypes aansnijdt. “De educatie mag niet beperkt blijven tot de school. Ook de ouders moeten erbij worden betrokken. Het doel is te komen tot een respectvolle en egalitaire dialoog met de kinderen.”
Hier klikken om er meer over te vernemen.
