Ultrabewerkte voedingsmiddelen en darmen: het verband valt alsmaar moeilijker te ontkennen

Meerdere observatieonderzoeken hebben aangetoond dat mensen die veel ultrabewerkte voedingsmiddelen eten, een hoger risico lopen op de ziekte van Crohn, een prikkelbaredarmsyndroom, maagulcus en colorectale kanker. Bij verpleegkundigen, die op lange termijn werden gevolgd, correleerde een hoge consumptie van ultrabewerkte voedingsmiddelen met een hoger risico op premaligne colorectale poliepen. Tijdens de raffinage van grondstoffen zoals tarwe, haver en mais gaan vezels en polyfenolen verloren. Dat zijn belangrijke voedingsstoffen voor de “heilzame” bacteriën, die ontstekingsverschijnselen tegengaan en de integriteit van het darmslijmvlies vrijwaren. Die producten bevatten voorts vaak veel toegevoegde suikers (die correleren met een hoger risico op colorectale kanker en inflammatoire darmaandoeningen) en natrium (waar de “ongunstige” bacteriën van kunnen profiteren).

De aanwezigheid van additieven en vooral dan emulgatoren in veel industriële bereidingen is ook zorgwekkend. Bij dieren veranderen ze de samenstelling van het microbioom, leiden ze tot een dunner worden van de beschermende slijmlaag, verhogen ze de ontsteking en zouden ze op lange termijn inflammatoire darmaandoeningen en colorectale kanker in de hand kunnen werken. Volgens een aantal studies zouden patiënten met een ziekte van Crohn minder symptomen hebben als ze additieven mijden.

Zoetstoffen zoals sucralose, acesulfaam K en sacharine correleren bij knaagdieren met een onevenwichtig microbioom en een permeabelere darmbarrière. In een studie bij de mens zijn meer spijsverteringsproblemen vastgesteld bij dagelijkse inname van dergelijke zoetstoffen. Er is echter nog niet voldoende wetenschappelijk onderbouwd bewijsmateriaal om ultrabewerkte voedingsmiddelen volledig te verbieden.

Experts raden aan de hoeveelheid ultrabewerkte voedingsmiddelen progressief te verminderen, de voorkeur te geven aan weinig bewerkte alternatieven (bruiswater in plaats van frisdrank, huisbereide saus in plaats van een industrieel bereide saus) en meer voedingsmiddelen te eten die veel vezels bevatten (fruit, groenten, volkorenproducten) en minder zout, toegevoegde suikers en verzadigde vetten. Dan vermindert de consumptie van ultrabewerkte voedingsmiddelen indirect en zal de gezondheid van de darmen er wel bij varen.