De dagelijkse medische actualiteit voor Belgische artsen en apothekers.
“Die vraag stond op de voorpagina van de Daily Mail, een tabloidkrant die niet bekend staat om zijn steun voor ons beroep”, zo schrijft Helen Salisbury in de British Medical Journal.
"Het werd gevolgd door een artikel over de stijging van 10,5% van het aantal geregistreerde patiënten per huisarts sinds 2017. Elke huisarts heeft nu gemiddeld 2217 patiënten, tegen 2007 patiënten vijf jaar geleden, hoewel deze cijfers enorme variatie verbergen. In de zwaarst getroffen gebieden is elke huisarts verantwoordelijk voor de zorg van 3000 patiënten. Het is moeilijk te begrijpen hoe deze verhouding veilig kan zijn.
Dus, waar zijn alle huisartsen naartoe? Sommigen zijn teruggekeerd naar hun Europese land van herkomst, omdat ze door Brexit niet meer welkom zijn. Sommige avontuurlijke artsen zijn naar Canada of Nieuw-Zeeland vertrokken, waar de arbeidsvoorwaarden beter zijn en de uren gezinsvriendelijker. De meerderheid is nergens heen gegaan, maar heeft gekozen voor vervroegd pensioen of heeft het aantal sessies dat ze werken verminderd. De belangrijkste vraag is misschien niet waar ze naartoe zijn gegaan, maar waarom.
Vermindering van het aantal uren kan voor veel huisartsen de enige manier zijn om gezond te blijven of nog een leven buiten het werk te hebben. In het modelcontract van de BMA staat dat een huisartsendienst vier uur en tien minuten moet duren, maar voor de meeste huisartsen is dat sprookjeswerk. Het is onmogelijk om in die tijd je patiënten te zien, laboresultaten te controleren, recepten uit te schrijven en alle brieven in je inbox te lezen en te behandelen. Als je dan ook nog medische studenten probeert op te leiden en leiding geeft aan artsen in opleiding en aan andere gezondheidswerkers, reikt het werk veel verder dan de tijdshorizon. Als partner voel je je verantwoordelijk voor het welzijn van je personeel in loondienst, en hun werklast draaglijk maken betekent meestal dat je je eigen werklast moet verhogen. Het is niet ongebruikelijk dat huisartsen dagen van 12 uur maken, en vijf van die dagen in een week is op lange termijn niet realistisch.
Waarom gaan zo veel huisartsen vroegtijdig met pensioen? Bovenop de werkdruk kan het gevoel onder vuur te liggen van de pers en politici bij sommigen de balans doen doorslaan. Dit is allemaal niet nieuw, maar de laatste tijd is er een aanzienlijke toename van vijandige en onnauwkeurige krantenkoppen die ons afschilderen als hebzuchtig, incompetent en werkschuw. Dit heeft onvermijdelijk een invloed op het beeld dat sommige patiënten van ons hebben en op onze interactie met hen.
Ik vraag me af of de krant in kwestie niet eens aan zelfreflectie zou kunnen doen en zou kunnen nadenken over de rol die ze heeft gespeeld in de aanmoediging van huisartsen om hun stethoscoop aan de wilgen te hangen.”
https://www.bmj.com/content/377/bmj.o1158
En toch hebben ze niet helemaal ongelijk. De oude artsen, die ik ken die niet 12 maar 16 uur klopten zijn allemal meer dan 80 geworden, dus blijkbaar toch gezond, en zie het voorbeeld van Dr. Coupez, die doet nog met volle goesting verder. De job is effectief meer een stiel dan een roeping geworden, dat is gewoon een feit, om 6 uur wordt het licht uitgedaan en zijn we zelfs niet meer bereikbaar voor telefonisch advies. De eeuwige rechterhand; onze medehelpende echtgenote is vervangen door een secretaresse en de nomenclatuur wordt uitgeperst. Daar waren we vroeger niet mee bezig, maar is nu wel vergemakkelijkt door de electronische facturatie. De tijd van uw patiënt, uw vriend, is het ook niet echt meer.
Ikzelf ben vroegtijdig moeten pensionneren door long-covid maar behoud met plezier een beperkte activiteit van mijn 80-plussers, LEIF-arts en mijn stokpaardje; manuele geneeskunde. Ik doe dat nog. Steeds met veel plezier en overtuiging. Ik heb het al meermaals gezegd: waar een oude solo-arts verdwijnt hebben ze er 2 ( of meer ) nodig om die te vervangen en 30% van de actieve artsen hebben de pensioengerechtigde leeftijd al bereikt.
Dat gaat pas voor problemen zorgen binnen de eerste 10 jaar, als je ziet hoeveel patiëntenstops er nu al zijn. Een fenomeen dat in onze tijd niet eens bestond. Of deze mentaliteitsverandering nu beter is voor de gezondheidszorg en zelfs voor de arts als persoon, daar heb ik toch dik mijn twijfels over.
Dr. A. Cornelissen