HPV treft ook mannen

HPV veroorzaakt bij mannen jaarlijks bijna 9000 gevallen van genitale wratten, 135 gevallen van hoofd- en halskanker, 51 gevallen van anale kanker en 25 gevallen van peniskanker. Bij mannen worden deze kankers vaak pas later ontdekt, omdat er geen periodieke of systematische screening bij de brede bevolking gebeurt zoals bij vrouwen voor baarmoederhalskanker met het uitstrijkje. Toch worden 80% van de bevolking tijdens hun leven ooit besmet met HPV, en kan je het virus overdragen op anderen zonder het zelf te weten. HPV kan worden overgedragen door huid-huidcontact, via besmette oppervlakten en contact met genitale, orale of anale slijmvliezen.

In België wordt aan alle vrouwen tussen 25 en 65 jaar aangeraden om zich regelmatig te laten screenen en dit standaard uitstrijkje wordt éénmaal om de drie jaar terugbetaald. Betreffende vaccinatie wordt vaccinatie in het eerste middelbaar aangeboden aan Vlaamse meisjes en jongens, bij Waalse jongeren in het tweede middelbaar. Er is ook terugbetaling voorzien voor inhaalvaccinatie bij jongens en meisjes van 12 tot en met 18 jaar. Vanaf 19 jaar kunnen vaccins ook nog toegediend worden, maar is geen terugbetaling voorzien.

Prof. dr. Philip Roelandt is gastro-enteroloog in het Universitair Ziekenhuis Leuven. Hij werkt daarnaast ook samen met Sciensano om systematische screening bij de hoogste risicogroepen zoals HIV-positieve patiënten en patiënten na orgaantransplantatie in de steigers te zetten. Hij benadrukt wel dat dit hopelijk een overgangsmaatregel is: patiënten met een onderdrukt immuunsysteem kunnen ook op latere leeftijd baat hebben bij vaccinatie als ze nog niet in contact kwamen met bepaalde types van HPV, maar als binnen een paar jaar een volledige generatie volledig gevaccineerd zal zijn, zullen HPV-gerelateerde kankergezwellen vermoedelijk minder voorkomen.

“Tot 2019 bestond de prioriteit van de overheid uit het vaccineren van meisjes, omdat vooral baarmoederhalskanker gelinkt werd met HPV. De laatste jaren heeft de wetenschap echter uitgewezen dat mannen niet enkel drager zijn, maar ook zelf HPV-gerelateerde kankers kunnen ontwikkelen, zoals penis-, anus- en hoofd- en keelkanker. Aangezien we – anders dan bij vrouwen – veel moeilijker kunnen screenen voor voorlopers van HPV-gerelateerde kankers bij mannen, is vaccinatie voor ook jongens belangrijk. HPV is één van de enige kankers die we met behulp van screening en vaccinatie bijna volledig zouden kunnen uitroeien. We merken bij vrouwelijke HPV-gerelateerde kankers nu al dat vaccinaties van de afgelopen decennia een grote impact hebben. Als we vaccinatie bij jongens ook goed aanpakken, hoop ik door groepsimmuniteit binnen 20 jaar amper nog (voorlopers van) anale kankers te moeten behandelen”, zegt prof. dr. Philip Roelandt, als gastro-enteroloog verbonden aan UZ Leuven.