“Wat je niet moet doen is een patiënt klasseren op basis van een bloeduitslag”

Er zijn vijf zaken waarvoor er voldoende bewijs en is dat ze preventief werken: niet roken, geen alcohol of drugs, voldoende lichaamsbeweging, sociale binding en voldoende slaap, aldus dr. Hendrik Cammu, hoogleraar en gynaecoloog in het UZ van de Vrije Universiteit Brussel.

“Niet roken staat wereldwijd op nummer één wat preventie betreft. Er worden zelfs geen studies meer gedaan over de nefaste impact van roken op de gezondheid. Het is overduidelijk dat roken kanker veroorzaakt, chronische bronchitis enzovoort. Alcohol en ‘substances’ staan op de tweede plaats. Op de derde plaats staat lichaamsbeweging waarvan de voordelen evident zijn. En zeker sinds de covid-19 pandemie is er meer begrip voor het concept ‘sociale binding’ en het belang ervan voor de gezondheid, daar is nu ook een karrevracht literatuur over. En ook heel belangrijk is slaap, en daar is niet altijd voldoende aandacht voor. Dat zijn samengevat dingen die mensen kunnen doen en laten met het oog op preventie. Over alle andere tips ben ik niet zo zeker”, aldus professor Cammu. 

“Wat je niet moet doen is een patiënt klasseren op basis van een bloeduitslag, dat is niet de essentie van preventie, met uitzondering van het meten van de glycemie.  Beeldonderzoeken zijn ook niet de manier om aan preventie te doen. Uit onderzoek blijkt overigens dat een op de drie scans totaal overbodig is. Dat geldt ook voor de botdensitometrie. Internationale guidelines zeggen: geen botdensitometrie bij vrouwen jonger dan 65 jaar. Met uitzondering van patiënten met nierinsufficiëntie, mensen die chronisch bedlegerig zijn, maar voor 95% van de bevolking zegt men, u hoeft geen botdensitometrie te ondergaan voor je 65^e, omdat het niets bijbrengt.”

En zo kan je voor elke specialiteit massa’s zaken opsommen die overbodig zijn. Er is een initiatief van de JAMA ‘Choosing Wisely’ dat dateert van 2012. Het gaat om het identificeren van onderzoeken en behandelingen waarvan artsen zouden moeten overwegen om er komaf mee te maken omwille van het beperkte klinische voordeel. Meer dan 80 medische specialistenverenigingen in verschillende gezondheidsdisciplines hebben meer dan 600 aanbevelingen opgesteld om artsen en patiënten te helpen bij het kiezen van hoogwaardige zorg en het vermijden van behandelingen die onnodig of schadelijk kunnen zijn. Choosing Wisely heeft het gesprek over de noodzaak om laagwaardige zorg te verminderen veranderd. De campagne leidde tot lijsten met honderden onderzoeken en ingrepen die de beroepsgroepen zelf omschrijven als overbodig. In het begin, dus al meer dan elf jaar geleden, kwamen experts bijvoorbeeld al tot het besluit dat je bij rugpijn die niet langer aanhoudt dan zes maanden, niets moet doen, geen foto’s, geen cans, omdat je niets gaat vinden. Dat is inmiddels wel ingeburgerd. Het is een goede leidraad om met de huidige stand van de wetenschap te kunnen zeggen, dit is niet of wel de juiste weg.”

“Patiënten pushen vaak artsen om onderzoeken voor te schrijven, met beeldvorming op één. Patiënten zijn op dat vlak niet goed opgevoed of slecht geïnformeerd. Als een 46-jarige patiënt bij mij op spreekuur komt, zonder klachten en vraagt waarom ze geen echografie krijgt, dan zeg ik ‘Omdat u geen klachten hebt’. Naast patiënten zijn er de verzekeringen die onderzoeken willen voor hun dossiers willen en ten derde is er de ziekenhuisfinanciering. Minder onderzoeken betekent nu eenmaal minder inkomen. En als je weet dat 30 à 40 van de Belgische ziekenhuizen in het rood zit, dan is het Riziv een grote melkkoe om uit de schulden te geraken. Dat is ook niet gezond. Dat zijn allemaal factoren die bijdragen tot overconsumptie, en niet tot preventie.

Meer lezen in Tempo Medical

https://www.calameo.com/read/00122529663edf17e2f90?authid=aiOkiUIRGsPR