Alcohol: naar een nul-norm voor artsen?

Dat stellen onderzoekers van Radboudumc die meer of minder aangeschoten festivalbezoekers tijdens Lowlands inzetten om dit te meten

Chirurgen, artsen in opleiding en studenten van het Radboudumc deden in 2022 wetenschappelijk onderzoek op een heel bijzondere locatie, namelijk tussen de festivaltenten vol stampende beats, op Lowlands Science. Ze bepaalden bij 1056 Lowlands-bezoekers met een blaastest het alcoholpromillage, en lieten hen vervolgens een testje doen met chirurgische instrumenten. Zo zochten ze uit of alcohol effect heeft op chirurgische vaardigheden.

De deelnemers kregen twee instrumenten. Een grijper met haakjes, waarmee chirurgen weefsels vasthouden, en een gebogen knijper, die artsen gebruiken om iets vast te pakken. Dit soort instrumenten gebruiken chirurgen om via kleine gaatjes in de huid te opereren, zodat ze de patiënt niet open hoeven te snijden. Dat heet laparoscopisch opereren. Met deze tools moesten deelnemers drie minuten lang ringetjes van de ene kant naar de andere kant verplaatsen.

De test bleek behoorlijk moeilijk, en gemiddeld kregen de deelnemers slechts twee ringetjes naar de overkant. In de groep met het hoogste alcoholpromillage zaten relatief veel mannen. Maar gender maakte verder geen verschil in score op de test. Wel blijkt uit de resultaten dat de chirurgische taak slechter gaat naarmate het alcoholpromillage stijgt.

Medisch specialisten drinken meer dan het gemiddelde in de bevolking, en de mensen met snijdende beroepen zitten daar dan nog weer boven. Daarnaast is het bekend dat mensen zowel hun alcoholinname als de duur van het effect van alcohol onderschatten. Student Geneeskunde Daan Verhoeven: ‘Als je tot diep in de nacht op een feestje flink alcohol hebt gedronken, dan kun je in de ochtend nog niet in je auto stappen. Dat beseffen weinig mensen.’

Nederland is het enige Westerse land waar in de richtlijn staat dat chirurgen zich tijdens een dienst moeten houden aan de nul-norm, oftewel: geen alcohol als je werkt. Maar als de chirurg alleen bereikbaarheidsdienst heeft als achterwacht, dan gelden andere regels. De chirurg moet dan voldoen aan de norm voor autorijden, dat is in Nederland maximaal 0,5 promille alcohol. Dat is grofweg 1,5 glas alcoholhoudende drank voor vrouwen, en 2,5 glas voor mannen.

In andere landen zijn de regels minder streng. Zo staat in landen als de VS, Verenigd Koninkrijk en Australië in de richtlijn dat een chirurg niet op het werk mag verschijnen als alcohol daar een negatieve invloed op heeft. ‘Dat is een vage regel. Want wanneer is dat?’, zegt kinderchirurg Bas Verhoeven. ‘Het zou goed zijn als deze landen de richtlijn rondom alcoholgebruik bij snijdende specialisten aanscherpen. Wij zouden wereldwijd liever zien: nul is de norm.’

Deze studie is gepubliceerd in Helyion: Alcohol’s impact on fine motor skills: insights from minimally invasive surgical simulation. Daan J Verhoeven, Bas H Verhoeven, Sanne MBI Botden, Ivo de Blaauw, Maja Joosten.

https://www.radboudumc.nl/nieuws/2024/dokter-bob-alcohol-verslechtert-de-chirurgische-vaardigheid